karma yoga -2-

Merhaba,
Gectigimiz gunlerde karma yoga hakkinda genel bir kac bilgiyi paylasmistim. Simdi isterseniz kaldigimz yerden devam edelim:

Bugun "Karma'nin zincirlerinden kurtulmak nasil saglanir?" sorusunu inceleyelim. Daha sonra konuyu toparlayacagim.

Kisinin karma yoga uygulamasiyla yaptigi sey aslinda dogada bulunan 3 guna'nin dengeye getirilmesi ve kisinin bu 3 gunanin ustune cikabilmesidir.

Gunalari tanimlariyla birlikte kisaca soyle tanimlayabiliriz:

1. Sattva: Huzur, sukunet ve sessizlik

2. Rajas: Hareketlilik

3. Tamas: Atalet, uyusukluk

Simdi dogada bulunan her seyde bu uc deger mevcuttur. Yani dogada hic bir sey yoktur ki sadece tek bir degerden -mesela sattva'dan- olussun. Tum degerler, dogada bulunan tum varliklarda bulunur, burada varligin gunasi hakkinda konusuldugunda, kriter hangi gunanin o varlikta baskin olduguyla ilgilidir. Simdi ornegin insana baktigimizda, kisi hareketliyken o kiside rajas degerinin one ciktigini, ayni kisi uyusuk haldeyken - mesela agir yemek yedikten sora- tamas degerinin baskin ciktigini, iyi bir uykudan sonra, zinde bir uyanisla gune basladiginda ve sebepsiz bir mutluluk duydugunda da sattva degerinin baskin oldugunu soyleyebiliriz. Yani herkes (her varlik) bu degerleri tasir.

Yoga'nin onerdigi kisinin bu degerler uzerinde hakimiyet kurmasidir. Boylece kisi istedigi zaman bu degerleri istedigi gibi yonetebilecektir. Kisi istedigi an, ornegin calisma ortamina girdigi an kendisinde -tipki bir elektrik salterini acip kapatir gibi- rajas degerini yukseltebilecek, boylece verimli bir sekilde calisabilecek, meditasyon yapmak istediginde de rajastan sattvaya istedigi an gecebilecektir. Bunun bir ileri asamasinda, kisinin bu degerleri aşmasi gelecektir.

Aşmak kelime olarak biraz tartismali oldugundan bunu biraz aciklayalim. Kisinin gunlari dengeli bir hale getirmesi gunlari asmasidir. Yani eger kiside bulunan her uc deger de o kiside esit oranlarda bulunuyorsa, kisi gunalari asmis demektir. Peki bu nasil saglanir? Simdi genel kani aslinda eger kiside rajas ya da tamas degeri yuksekse, kisinin sattva degerini yukseltmeye calismasidir. Ancak dogaya baktigimizda doga bize bunu yapmaz!!!! Cevrenizde bulunan tamas degeri yuksek kisilere bir bakin, bunun boyle oldugunu goreceksiniz. Doga, tamas degeriniz yuksekse, sizi daha fazla tamas'a bogar. Siz istedikce o degerde bulunan daha cok seyi cevrenize cekersiniz ya da bunlari yaratirsiniz. Peki neden? Cunku boylece tamas bardagi dolar, tasar, ya da patlar. Boylece ister istemez tavana vurmus olan deger tekrardan olmasi gereken noktaya geri donus yapar. Ornegin, kendini surekli olarak yemege vermis bir kisiyi dusunun, yedikce yemesi gelir, yer, yer, yer. Doga onu ve acligini doyurmasi icin elinden geleni yapar. Boylece kisi bir gun doyacak ve yemekten -asiri yemekten- vazgececektir. Ayni sekilde ofkeli insanlara dikkat edin, diger insanlarla karsilastirildiginda, cevresinde onu ofkelendirecek daha fazla olay olur. Cunku doga onu ve ofkesini besler. Besler ki artik o kisi ofkeye doysun ve onu biraksin. Bu bakis acisiyla dusunecek olursak doganin bizde var olan degerleri koruklemesi terim yerindeyse bir kutsamadir. Kisaca, doga sizi, bulundugunuz deger ile iyice besler ki, artik onu istemeyecek kadar degere doyun. Daha sonra otomatik olarak zaten siz o degeri birakacaksiniz. Ayni sekilde kisi de ornegin cok uykuluyken, kendisinde rajas degerini yukseltmek istiyorsa, gidip spor yapmasi rajas'in yukselmesini saglamaz. Eger tamas degeri kiside yukselmisse, kisinin yapabilecegi sey, gidip yatip uyumaktir. Boylece o deger kendi zirve noktasini bulacak ve tekrardan olmasi gereken seviyeye geri donecektir.

Simdi herhangi bri ruhsal calisma yapmayan kisiye baktigimizda, bu kiside hep bir deger digerine gore baskin olarak bulunur. Yani kisi once tamas hakimiyetinde yasar, uykusu vardir, uyanir ve rajas devreye girer. Bir sure sonra rajastan sattvaya ve sonra tekrardan belki tamasa geri doner. Ancak, ruhsal calisma ile bu uc degeri dengede tutmak boylece bu gunalara hakim olmak ve bunlari asmak mumkundur.

Gunalari asmak isteyen - yani bu uc degeri dengelemek isteyen kisinin yapmasi gereken sey kendini gozlemlemeyi ogrenmesidir. Kisi kendini gozlemledikce, kendisinde ne zaman hangi degerin baskin oldugunu ve o degerin ne zamanlar ortaya ciktigini ogrenmeye baslar. Boylece kisi ofkelendigi anlari tespit etmeye baslar. Kendini ofkelenirken yakalamaya baslar. Iste bu taniklik durumuna geldiginde, kisi zaten ofkesinin gecmeye basladigin hisseder. Ancak burada onemli bir nokta vardir: Eger kisi tanik oldugu icin, bulundugu degerden tatmin oldugu ve artik doydugu icin degil de, zorlama ya da bastirma ile yapmak zorunda oldugu icin cikmaya calisirsa, doga kisiyi tekrar ayni noktaya geri getirir. Burada B.Gita'da Sri Krisna 3. Bolumde (33.vecize) soyle demektedir: "Bilge kişi bile kendi doğasına uygun bir şekilde hareket etmektedir; varlıklar doğayı takip ederler; bu duruma baskı altında tutma (dizginleme) ne yapabilir ki?" Gercekten de, eger siz bastirma yoluyla henuz doymadiginiz ve hazir olmadiginiz bir yola girerseniz, doga sizi onunuze farkli yollardan -buyuk olasilikla da hic tahmin etmediginiz birnoktadan- tekrar asamadiginiz bu durumu koyacak ve siz gecene kadar da bunu onunuze cikartmakta israr edecektir. Bu nedenle Swami Satchitananda hep su ornegi vermektedir: Kisi kendini tipki bir ati terbiye eder gibi egitmelidir. Vahsi bir ati doverek egitemezsiniz. Ama onun her istedigini de yapmasiniz. Yapmaniz gereken sudur, biraz sanki onun istedigi seyleri yaparmis gibi yapip, daha sonra tatlilikla - o daha farkina bir varmadan istediginz yola onu getirmek. At biraz sola mi gitmek istiyor, once birakin biraz sola gitsin -boylece birakin tatmin olsun, daha sonra siz yavasca yularindan tutup onu istediginiz yone goturursunuz. Ama aksine, eger atla bir inatlasmaya girereseniz, o da ayni inatla size karsi koyacaktir.

Bu nedenle her guru, kisinin ruhsal yolda ilerlemesi sirasinda yavas ve emin adimlar atmasinin cok onemli oldugunun alti surekli olarak cizmektedir. Surekli olarak yanimda tasidigim ve kendime de surekli hatirlattigim, Swami Sivananda'nin bir ogudunu burada sizinle paylasmak isterim, Swamiji soyle diyor:

"Yoga merdiveninin farkli basamaklarinda, adim adim ve çok dikkatli yuruyunuz. Zirveye cok kademesel olarak cikiniz. Yaptiginiz ruhsal calismada (sadhana) ciddi olunuz. Kendinizi gerekli vasiflarla donatiniz. Bir ogretmen arayarak vaktinizi bosa harcamayiniz. Hazir oldugunuzda, bilgelik holune gireceksiniz. Ve orada, ogretmeninizi esikte sizi bekler bulacaksiniz."

Sevgiler.

Ayca.