29 Aralık 2007

Yama ilkeleri içinde Ahimsa'nın yeri

Merhaba,
Ahimsa, kelime anlami ile bir cok yerde bu sadece "oldurmeme" olarak gecer. Aslinda ahimsa oldurmemekten cok daha derin bir anlama sahiptir. Ahimsa "zarar vermemek" demektir.

Yoga uyum demektir ve elbette kisi uyumu yani yogayi basarmada once kendisiyle, sonra cevresiyle sonra da tum evrenle uyumu yakalar. Ahimsa geregi kisi kendisi dahil cevresine zarar vermemeyi ilke edinir, tipki tip doktorlarinin hipokrat yemini gibi (onlar da hastaya yardim etmelerinin ilk kosulunu oncelikle hastaya zarar vermeme olarak kabul ederler), yoganin birinci basamagi zarar vermemekten gecer. Ama burada unutulmamasi gereken bir durum vardir, kisinin kendisine de zarar vermemesi, cevresine zarar vermemesi kadar onemlidir, bu nedenle eger kisi yiyecek bir sey bulamiyorsa, acliktan olecegine asiriya kacmadan, yasamini surdurmesine yetecek kadar zarar verebilir (ornegin hayvansal gida alabilir, vs) daha sonra gerekli arinma uygulamalarini yapar ve yoluna devam eder.

Zarar vermemenin icinde yemek yeme aliskanliklari da dahildir; burada, Oya'nin da dedigi gibi yoga felsefesine gore, yedigimiz yiyeceklerin bizlere kendi enerjilerini aktardigi dogrudur, hatta "ne yersek oyuz" diyebiliriz. Yoga felsefesi dogada uc deger oldugunu belirtir: Satvik (Sattva), Rajasik (Rajas) ve Tamasik (Tamas) deger. Kisi nasil beslenirse, bu degerler de kiside baskin olacaktir. Ozellikle Tamasik gidalarla beslenen kisilerde, siddet duygularinin baskin olacaginin soylenme sebebi de iste yine bu degerlerden dolayidir. Gidalar konusuna donersek, Satvik gidalar bize enerji ve guc veren, besleyici degeri yuksek ve metabolizmayi rahatsiz etmeyen besinlerdir. Rajasik gidalar metabolizmamizi hareketlendiren, bize asiri enerji verip, hareketlendiren gidalardir. Tamasik gidalar ise besleyici degeri olmayan ve kisiyi uyusukluga surukleyen gidalardir. Bu gidalarin hangisinin satvik, hangisinin rajasik, hangisinin tamasik oldugu ile ilgili ancak genel bir ayrim verilebilir, cunku tanimdan da anlasilabilecegi gibi bu kisinin bunyesine gore degiskenlik gosterir. Benim icin satvik olan baklagiller, mide sorunlari olan bir kisi icin rajasik veya hatta Tamasik olabilir. Ama genel tanimlamaya bakarsak vejetaryen beslenmenin genel olarak sattvik, cukulata, kahve, cay gibi uyaricilar, vs'nin Rajasik, her tur et (bir kisim dusunur taze tutulmus balik etini bu tanimin disinda tutar), mantar, sebze ve meyvelerin fazla olgunlasmis-curumeye yuz tutmus kisimlarinin, ve kok besinlerin (sogan, sarimsak gibi) de tamasik olduklarini soyleyebiliriz.

Fark ettiginiz gibi, aslinda yoga'da besinlerin ayrimlari biraz daha karisik... Cunku satvik olarak dusunulen bir besinde de Rajasik ve Tamasik yanlar olabiliyor. Bu nedenle, kisinin bu konuda cok saplantili olmamasi gerektigini dusunuyorum. Sagduyu ve orta yolu bulabilmek hayatin genelinde gerekli oldugu gibi yoga'da da gozden kacirmamamiz gereken bir sey.

Sevgiler.

Hiç yorum yok: