29 Aralık 2007

Yoga Nidra - "Derin Gevşeme Yogası"

Merhaba,

Yoga Nidra’yı kelime kelime çevirirsek “Uyku yogası” diye tanımlayabiliriz. Yoga Nidra, aslen “bilinçli uyku yogası”dır ya da “derin gevşeme yogası”dır.

Şimdi önce uykunun ne olduğuna bakalım: Uyku durumunda kişi -genelleme yaparsak- kendinde değildir, kişi her gün uyur ve günlük uyku oranına bağlı olarak da yaşama süresinin yaklaşık 3 ila 4’te birini şuursuz geçirir. Hani bir laf vardır; “dün gece o kadar yorgundum ki, ölü gibi yattım”. İşte kişi gerçekten de uyku sırasında ölü gibidir, yaşadıklarını hatırlamaz, rüya görmez, gördüğü rüyaların da belki %80’ini uyanınca hatırlamaz. (hatırladığı rüyaların da bir çok detayını uyanır uyanmaz büyük ölçüde unutur).

Yoga Nidra’nın hedefi ise, yine uykuda olduğu gibi kişinin gevşemesi ve rahatlamasıdır, ama buradaki fark şudur, yoga nidra’nın hedefi kişinin “bilinçli iken” kendisini gevşetmesi üzerine dayalıdır. Yoga Nidra’da kişi bedenen gevşer ama zihnin bir seviyesinde kişi uyanık kalır ve farkındalığını korur.

Peki bu neden yapılmalıdır? Yoga, Bir’liğin sağlanmasında, kişinin önce mikrokozmos olan kendini tanıması ve buradan yola çıkarak makrokozmosa devam etmesi üzerine dayanır. Bunun için kişi önce bedeni üzerinde, sonra nefesi üzerinde, zihni ve aklı üzerinde, hakimiyet sağlamak için bir çok çalışma yapar. Şimdi biz bedenimize elbette hakimiz diye düşünebiliriz; elbette elimiz bizim haberimiz olmadan –istemsiz seyirmeler dışında- başka bir yöne hareket edemez. Ancak, mesela istediğimiz zaman bu eli gevşetebiliyor muyuz? Bu elde bulunan tüm kasları serbest bırakabiliyor muyuz? Bu çoğunluk için alıştırma yapmadan yapılması zor bir çalışmadır. Kişi güç gerektiren çalışmaları hemen yapabilirken, “gevşetmek” ve hissiyatı kaybetmek için çalışma yapmak durumunda kalır. (Aslında uyku sorunu olan kişilere bakarsanız, uyumadaki temel zorluğun kendilerini rahat bırakmada yaşadıkları sorunlar olduğunu görürsünüz. Ya da kişi aklında günün problemlerini taşıyarak uyur, ama bedensel gevşemeyi kısmen yapabildiğinden ve zihinsel gevşemeyi hiç başaramadığından, sabah yataktan yorgun kalkar. Ya da yine zihinsel ve bedensel gevşemeyi yapamadığımızdan, bazen çok yorgun olduğumuz halde bir türlü uyuyamayız. İşte, Yoga Nidra, rahatlama ve uyku öncesi gevşeme çalışması olarak da kullanılmaktadır.)

Yoga Nidra’da aşamaları yazarsak sanırım bir fikir verecektir:

(1) Kişi Ölü Yatışı / Ceset Duruşu olarak adlandırılan Şavasana’da sırt üstü uzanır. (Sitemizde bu duruşla ilgili bilgi var).

(2) Önce bedensel farkındalık sağlanır. Kişi aşağıdan yukarıya doğru tüm bedenini hisseder, tüm bedeninin farkına varır.

(3) Daha sonra, beden aşağıdan yukarıya doğru (bazı okullara göre yine aşağıdan yukarı doğru ama aynı zamanda önce bedenin sağ tarafı, sonra sol tarafı) gevşetilir,

(4) Bununla birlikte nefes ve zihinsel sakinleşme de sağlanır,

(5) Böylece düşünceler yavaşlar, akıl tek bir noktaya yönelir,

(6) Beden hissi tamamen kabettirilerek, çalışmanın konusuna göre kişi “görselleştirme” yoluyla evrensel birliği deneyimler, ya da çakralarını hisseder, ya da sadece nefesini hisseder, ya da psişik sembolleri (Yantralar, mandalalar) görür, ya da bedenleri/kılıfları (kosha) teker teker hisseder, vs vs…

(7) Daha sonra kişi tekrar bedensel farkındalığa geri döner.

(8) Tüm çalışma 30-45 dakika arasında sürer.

Yoga Nidra yapılırken, kişi başlangıçta uyuyakalacaktır, bu son derece normaldir. Bize gevşeme talimatı verildiğinde, kişi bir süre sonra ister istemez uykuya yenik düşmektedir. Ama zaman ilerledikçe, kişi şuurunu koruyarak, bedensel ve zihinsel gevşemeyi yapabilmektedir. Bu biraz çalışma gerektirmektedir.

Yine Yoga Nidra çalışmalarında başlangıçta bir eğitmen ya da bir CD ile yönlendirme yapılması, uygulayıcının daha rahat bir şekilde gevşemesini sağlamaktadır. Daha sonra, yöntemi öğrendikten sonra, kişi bu çalışmayı kendi kendine de uygulayabilir. Bu konuda kişiye yardımcı olacak bir çok Yoga Nidra CD’si var, bende de bunlardan birkaç tanesi var, Size en çok –benim en sevdiğim- iki tanesini önerebilirim:

(1) Dr. Shri Balaji Tampe’nin Yoga Nidra I – Music for Meditation and Peace

(2) Dr. Shri Balaji Tampe’nin Yoga Nidra II – Music for Relaxation and Sleep

Her iki CD’nin de, üreticisi Times Music’tir. İsteyenler kredi kartı ile bu CD’lerin siparişini internetteki online dükkanlardan verebilirler...

Sevgiler.

Anu.

Hiç yorum yok: